Dynamische kunstprojecties in Fabrique des Lumieres

In 1883 liet de British Imperial Continental Gas Association in Amsterdam twee kolengestookte gasfabrieken bouwen: de Oostergasfabriek en de Westergasfabriek. Hier werd fabrieksgas geproduceerd voor de straatverlichting van de stad. Toen aardgas de kolenstook verdrong, sloten beide fabrieken de deuren en werd het stil op de terreinen.
Eind jaren negentig van de vorige eeuw zijn beide terreinen gesaneerd. De ‘Oostergas’ werd grotendeels gesloopt en bouwrijp gemaakt voor nieuwe woningen en kantoren. De ‘Westergas’ werd omgedoopt tot cultuurpark. In 2018 kocht ondernemer Duncan Stutterheim er alle industriële gebouwen op en stelde het Franse bedrijf Culturespaces in de gelegenheid om hier een centrum voor digitale kunst te realiseren. Op 22 april 2022 opende Fabrique des Lumières voor het eerst haar deuren voor publiek.

Kleurrijk

Het bijzondere aan Fabrique des Lumières is dat bestaande, ‘echte’ kunstwerken worden getoond door gebruik te maken van geavanceerde lichtprojectietechnieken. Hierdoor is het mogelijk om kunstwerken live op de wanden, plafonds en vloeren van de ruimte (geleidelijk) op te bouwen tot een geprojecteerd levend kunstwerk. Dit in combinatie met passende muziek.
Een belangrijk voordeel is dat de kunstwerken zelf niet echt aanwezig zijn. Hierdoor zijn er geen issues met beveiliging, transport, eigenaarschap en gelijktijdigheid van tentoonstellen. Zo biedt het relatief eenvoudig de mogelijkheid om alle gewenste werken van bijvoorbeeld één kunstenaar of rond één thema te exposeren. Ook wanneer het gaat om kunstwerken die door hun grootte, gewicht of locatie niet te transporteren zijn.
Vooral kleurrijke kunstwerken lenen zich goed voor deze vorm van expositie. Om die reden is voor de openingsexpositie gekozen voor het werk van de Oostenrijkse schilder Gustav Klimt (1862 - 1918) en zijn tijdgenoten. In deze verzameling werken bevindt zich een groot aantal gouden en felgekleurde portretten, landschappen en naakten, waaronder Klimts beroemde schilderij ‘De kus’. De expositie is nog tot eind van dit jaar te zien.

Techniek

Om de bezoeker onder te dompelen in de wereld van de kunstwerken, zijn in de ruimtes 102 projectoren gemonteerd: zes in de studio en 96 in de hal. Hiermee worden animaties geprojecteerd op wand, vloer en plafond. Deze animaties zijn ontworpen en gemaakt door designstudio’s en bouwen de kunstwerken op verschillende manieren op.
Naast de animaties wordt de structuur van het gebouw (de pilaren en de balken in het dak) met verlichting geaccentueerd. De dakspanten worden met witte spots aangelicht, de pilaren en de vloer via RGB led-lichtbalken. Deze verlichting is in groepen verdeeld zodat pilaren, dakspanten en de vloeren onafhankelijk van elkaar zijn aan te lichten. De sturing is daarbij zodanig dat er een normale verlichting brandt wanneer er geen animatie wordt getoond. Tevens wordt in het geval van een (brand)alarm alle verlichting op ‘wit’ geschakeld en gaat de muziek uit. Hiermee is een veilige omgeving te creëren om zo rustig mogelijk de ruimte te kunnen verlaten.
Nils le Loux, AV-manager bij Fabrique des Lumières: ‘Naast de techniek lag er een uitdaging in de samenwerking van een Franse lichtontwerper en -installateur met een Nederlandse architect en Nederlands installatiebedrijf. ­­Zo moesten de DMX-aangestuurde projectoren gekoppeld worden aan het Dali-systeem dat binnen de rest van het gebouw in gebruik is. Dit is uiteraard gelukt, waarmee we zowel mooie animaties kunnen draaien áls zelf veilig en ­efficiënt werken.’

Tekst: ing. Marjolein de Wit - Blok
Fotografie: Fabrique des Lumières

Meer weten over innovatieve technieken en ontwikkelingen?
Meld u dan nu aan voor onze gratis nieuwsbrief.